#Podcast ที่จะชวนทุกคนมาหูผึ่ง เพราะเรื่องกฎหมาย ไม่รู้ไม่ได้…

สําหรับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทคดีอาญาจะแบ่งออกเป็น 2 กรณี คือ การไกล่เกลี่ยข้อ พิพาทในชั้นการสอบสวน และการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในชั้นศาล

พระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562 โดยที่ปัจจุบันข้อพิพาททางแพ่ง และทางอาญาเกิดขึ้นเป็นจํานวนมาก เห็นควรให้นํากระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางแพ่ง ซึ่งมีทุนทรัพย์ไม่มากนักและข้อพิพาททางอาญาบางประเภทมากําหนดเป็นกฎหมายกลาง เพื่อให้หน่วยงานของรัฐ พนักงานสอบสวน หรือศูนย์ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชนใช้ใน การยุติหรือระงับข้อพิพาทดังกล่าว โดยคํานึงถึงความยินยอมของคู่กรณีเป็นสําคัญ ทําให้ ปริมาณคดีขึ้นสู่ศาลลดน้อยลง ลดปัญหาความขัดแย้ง เกิดความสมานฉันท์ขึ้นในสังคมลด งบประมาณแผ่นดิน และเสริมสร้างสังคมให้อยู่ร่วมกันอย่างปกติสุข โดยการไกล่เกลี่ยข้อ พิพาท” เป็นการดําเนินการเพื่อให้คู่กรณีมีโอกาสเจรจาตกลงกันระงับข้อพิพาททางแพ่งและ ทางอาญาโดยสันติวิธีและปราศจากการวินิจฉัยชี้ขาดข้อพิพาท

หน่วยงานดําเนินการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท คือ ราชการส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค สํานักงานศาลยุติธรรม สํานักงานอัยการสูงสุด หรือหน่วยงานอื่นที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวง ยุติธรรมกําหนด

สําหรับ การไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา” หมายความว่า การไกล่เกลี่ยข้อพิพาททาง อาญาในชั้นการสอบสวน โดยพนักงานสอบสวนจัดให้คู่กรณีในคดีอาญามีโอกาสเจรจาตกลง หรือเยียวยาความเสียหายเพื่อระงับคดีอาญา

การไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญาในชั้นการสอบสวนคดีอาญาดังต่อไปนี้

• คดีความผิดอันยอมความได้

• ความผิดลหุโทษ
  • ฐานทําร้ายผู้อื่นโดยประมาท(ม.390)
  • ทําร้ายผู้อื่นไม่ถึงกับ อันตรายแก่กายจิตใจ(ม.391)
  • ทําให้กลัวหรือตกใจโดยการขู่เข็ญ(ม.392)
  • ดูหมิ่นซึ่งหน้า(ม. 393)
  • ต้อนสัตว์เข้าไปในสวนผู้อื่น(ม.394)
  • ปล่อยสัตว์เข้าไปในสวน(ม.395)
  • ทําให้อับอายในที่ สาธารณะต่อหน้าธารกํานัล(ม.397)
  • และความผิดลหุโทษที่ไม่กระทบต่อส่วนรวมตามที่กําหนด
• ความผิดที่มีอัตราโทษจําคุกอย่างสูงไม่เกิน 3 ปี ตามบัญชีท้ายกฎหมายกําหนด ประกอบด้วย
  • ความผิดฐานเข้าร่วมในการชุลมุนต่อสู้และมีผู้ถึงแก่ความตายจากการชุลมุน ต่อสู้(ม. 294 วรรคหนึ่ง)
  • ความผิดฐานทําร้ายร่างกาย(ม. 295)
  • ความผิดฐานทําร้ายร่างกายโดยมีเหตุฉกรรจ์(ม. 296)
  • ความผิดฐานเข้าร่วมในการชุลมุนต่อสู้และมีผู้ได้รับอันตรายสาหัสจากการ ชุลมุนต่อสู้นั้น(ม. 299 วรรคหนึ่ง)
  • ความผิดฐานประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นได้รับอันตรายสาหัส(ม. 300)
  • ความผิดฐานลักทรัพย์(ม.334)

ขั้นตอนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา

1. คดีที่อาจไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญาได้ให้พนักงานสอบสวนแจ้งให้คู่กรณีทราบ ในโอกาสแรกว่ามีสิทธิยื่นคําร้องขอไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา คู่กรณีทั้งสองฝ่ายสมัครใจ และประสงค์จะเข้าร่วมการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา และคดีนั้นมิได้อยู่ในระหว่างการ พิจารณาคดีของศาล ให้คู่กรณียื่นคําร้องขอไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญาต่อพนักงานสอบสวน ให้พนักงานสอบสวนมีความเห็นเสนอ หากพนักงานสอบสวนผู้มีอํานาจออกคําสั่งเห็นว่า พฤติการณ์ของการกระทําความผิดไม่ร้ายแรงและไม่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อสังคมโดยรวมให้ พิจารณามีคําสั่งให้ไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา

ผลของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญา

เมื่อคู่กรณีทําข้อตกลงระงับข้อพิพาททาง อาญากันแล้วให้ถือว่าสิทธินําคดีอาญามาฟ้องระงับเฉพาะคู่กรณีซึ่งทําข้อตกลง

2. การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีอาญาในชั้นศาล การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทคดีอาญาในชั้นศาลถือเป็นกระบวนการระงับข้อพิพาท ทางเลือกที่ศาลยุติธรรมนํามาใช้ในการระงับข้อพิพาท เพื่อนําไปใช้กับคดีอาญาบางประเภทจะ เป็นการอํานวยความยุติธรรมโดยผู้เสียหายมีส่วนร่วม เป็นผลดีต่อคู่กรณีทั้งสองฝ่าย เพราะมี ความสะดวก รวดเร็ว มีความยืดหยุ่น และสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างคู่ความมากกว่าการ พิจารณาคดีในศาลตามปกติ การไกล่เกลี่ยใช้เวลาในการดําเนินการไม่นานก็สามารถที่จะทราบ ได้ว่าคู่กรณีตกลงกันได้หรือไม่ หากตกลงกันได้ก็จะทําให้คดีเสร็จสิ้นไปโดยเร็ว แต่หากไม่ สามารถตกลงกันได้ศาลก็จะดําเนินการพิจารณาพิพากษาคดีต่อไป คณะกรรมการบริหารศาล ยุติธรรม จึงออกระเบียบว่าด้วยการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีอาญา พ.ศ. 2560

คดีอาญาที่อาจไกล่เกลี่ยได้ตามระเบียบคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรม มีดังนี้

• คดีความผิดอันยอมความได้

• คดีความผิดที่ราษฎรเป็นโจทก์ฟ้องกันเอง

ข้อดีการไกล่เกลี่ย ทําให้ประหยัดค่าใช้จ่ายในการดําเนินคดี เช่น ค่าธรรมเนียมศาล ค่าป่วยการทนายความ ที่ปรึกษากฎหมาย ค่าดําเนินการในชั้นอุทธรณ์ ฎีกาด้วย ตลอดจนรักษาสัมพันธภาพอันดีระหว่างคู่กรณี สามารถอยู่ร่วมกันในชุมชนได้ตามปกติ เป็น ผลดีกับทุกฝ่าย

อ้างอิง: พระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562