การอนุญาตผู้ต้องหาหรือจำเลยพ้นจากการถูกควบคุมของเจ้าหน้าที่หรือศาลตามตามระยะเวลาที่กำหนด เพื่อไม่ให้ผู้ต้องหาหรือจำเลยถูกควบคุมหรือขังเป็นเวลานาน เพราะหากไม่จำเป็นต้องควบคุมก็ควรได้รับการปล่อยชั่วคราวออกไป ผู้ต้องหาหรือจำเลยสามารถ “ขอประกันตัว” ได้ในระหว่างการสอบสวนของพนักงานสอบสวนและระหว่างการพิจารณาคดีของศาลโดยมีหลักเกณฑ์ของเจ้าพนักงานสอบสวนและศาลที่ใช้พิจารณาเพื่อ “ขอประกันตัว”

ใครมีสิทธิยื่น “ขอประกันตัว” ได้บ้าง?

1. พ่อแม่ ลูก คู่สมรส ญาติ นายจ้างฯ
2. ผู้ต่องหาหรือจำเลย

ใครมีสิทธิคัดค้านการให้ ประกันตัว ได้?

1. พยาน
2. ผู้เสียหาย
3. พนักงานสอบสวน
4. อัยการ

หลักประกันที่ใช้ ประกันตัว

1. เงินสด,สมุดเงินฝาก
2. โฉนดที่ดิน น.ส.3ก. /น.ส.3 ,พันธบัตรรัฐบาล,สลากออมสิน
3. กรมธรรม์ประกันอิสรภาพ
4. ตำแหน่ง/วิชาชีพ
5. หน่วยงานราชการ(ข้าราชการ,ลูกจ้าง)

เจ้าพนักงานสอบสวนใช้หลักเกณฑ์อะไรในการพิจารณาคำร้อง “ขอประกันตัว” แล้วศาลใช้หลักเกณฑ์อะไรในการวินิจฉัยคำร้อง “ขอประกันตัว” บ้าง?

1. ความหนักเบาตามข้อหาของคดี
2. พยานหลักฐานที่มีอยู่เพียงพอต่อการดำเนินคดีหรือไม่
3. พฤติการณ์ของคดี
4. ความน่าเชื่อถือผู้ “ขอประกันตัว”
5. ผู้ต้องหาหรือจำเลยจะหลบหนีหรือไม่
6. อันตราย/ความเสียหายที่เกิดหลังประกันตัว
7. คำคัดค้านของพนักงานสอบสวน พนักงานอัยการ โจทย์หรือผู้เสียหาย (เฉพาะในชั้นศาล)
8. ความเห็น/คำสั่ง ผู้อำนวยการสถานพินิจฯเด็ก(เฉพาะในชั้นศาล)

กรณีที่ศาลจะสั่งไม่อนุญาตให้ ประกันตัว เพราะเหตุใดบ้าง

1. ผู้ต้องหาหรือจำเลยจะหลบหนี
2. ผู้ต้องหาหรือจำเลยจะไปยุ่งเกี่ยวกับหลักฐาน
3. ผู้ต้องหาหรือจำเลยจะไปก่อเหตุอันตรายประการอื่น
4. ผู้ร้อง “ขอประกันตัว” หรือหลักประกันไม่น่าเชื่อถือ
5. การอนุญาตให้ประกันจะเป็นอุปสรรคหรือก่อให้เกิดความเสียหายต่อการสืบสวนของเจ้าพนักงาน หรือการดำเนินคดีในศาลมี

กรณีที่ศาลจะสั่งอนุญาตให้ ประกันตัว ผู้ต้องหาหรือจำเลยโดยไม่มีผู้ “ขอประกันตัว” ได้หรือไม่

กรณีผู้ต้องหาหรือจำเลยเป็นเด็กหรือเยาวชน ศาลเยาวชนและครอบครัวและศาลจังหวัดแผนกคดีเยาวชนและครอบครัว มีอำนาจสั่งปล่อยชั่วคราวตามที่ศาลเห็นสมควร โดยไม่ต้องมีผู้ “ขอประกันตัว”

ที่มา : ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา