วัตถุประสงค์ #อายุความ คดีอาญานั้น #คนทำผิด ต้อง #รับโทษ.. แต่หากปล่อยเวลาเนิ่นนานไปจนคดีขาดอายุความแล้ว.. เช่น หลบหนีไปอยู่ต่างประเทศ..คนทำผิดก็อาจจะลอยนวล ไม่ต้องรับโทษตามกฎหมายได้..
.
เรามาดูกันว่า #ทำไมต้องมีอายุความในคดีอาญา.. #อายุความมีไว้ทำไม.. จะเป็นช่องว่างที่นักกฎหมายเขียนมาเพื่อ ช่วยให้พวกพ้องหลุดพ้นคดีจริงหรือไม่..
.
ประเทศต่างๆ ในโลก.. แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ครับ
#กลุ่มแรก ประเทศที่มีกฎหมายอายุความ.. ประเทศในกลุ่มนี้ กฎหมายจะกำหนดเวลาไว้ จะมากน้อย แล้วแต่โทษว่าจะหนักหรือเบาว่า..
.
เจ้าหน้าที่ของรัฐจะต้องหาตัวคนทำผิดมาดำเนินคดีให้เสร็จสิ้นภายในกำหนดเวลา.. ถ้าหนีไปจนเลยเวลาแล้ว ห้ามดำเนินคดีเขาอีก..
.
ตัวอย่างประเทศในกลุ่มนี้ เช่น #ประเทศไทย ฝรั่งเศส เป็นต้น นับแต่วันทำผิด.. ถ้าหลบหนีไปและจับไม่ได้ภายในอายุความ.. คดีจะขาดอายุความ..จับอีกไม่ได้แล้ว..
.
แต่ถ้าตำรวจจับได้แล้ว.. เขาหนีไป ก่อนที่อัยการจะฟ้องศาล จนคดีขาดอายุความแล้ว.. แม้เจอตัวทีหลัง ก็จะจับเขามาฟ้องคดีไม่ได้..เพราะขาดอายุความ..
.
ถ้าตำรวจจับได้ อัยการฟ้องศาลแล้ว.. แต่เขาหลบหนีไปก่อนศาลตัดสิน.. จนขาดอายุความ.. แม้เจอตัวทีหลัง ก็ฟ้องอีกไม่ได้..
.
ถ้ามีตัวอยู่.. เขาถูกดำเนินคดีจนศาลตัดสินจำคุก.. แต่ต่อมาแหกคุกหนีไป จนขาดอายุความ.. แบบนี้ ก็จะไปจับเขาอีกไม่ได้..
.
วัตถุประสงค์ของประเทศที่ให้มีอายุความ เพราะเชื่อว่า..”#การพิสูจน์ความจริง” นั้น ต้องรีบทำให้เร็วที่สุด ในขณะที่ #พยานหลักฐานยังสดและใหม่….. เพราะโอกาสที่ศาลจะตัดผิดพลาดคลาดเคลื่อนจะมีน้อย.. ยิ่งทิ้งเวลาไว้นานเท่าใด.. หลักฐานต่างๆยิ่งสูญหายไปมากขึ้น.. 
.
โอกาสที่ศาลจะตัดสินยกฟ้อง หรือผิดพลาดก็มีมากขึ้นไปด้วย..ดังนั้น เพื่อเร่งรัดให้ตำรวจเร่งจับกุมคนร้าย.. และเร่งรัดให้อัยการรีบฟ้อง..จึงจำเป็นต้องมีอายุความ.. 
.
อายุความ จึงมีประโยชน์ ที่จะเป็น #สภาพบังคับให้เจ้าหน้าที่ของรัฐเร่งรัดการสืบสวนสอบสวน ฟ้องและตัดสินคดีโดยเร็วนั่นเอง.. .หากละเลย ไม่เร่งรัด เพื่อให้ได้ตัวผู้กระทำผิดมาเข้าสู่กระบวนการภายในอายุความ.. เจ้าหน้าที่ๆเกี่ยวข้องต้องมีความรับผิด..
.
#กลุ่มที่สอง ประเทศที่มีอายุความเฉพาะในความผิดเล็กน้อย.. แต่ไม่มีอายุความในความผิดร้ายแรง.. เช่น ประเทศอังกฤษ สหรัฐอเมริกา เป็นต้น
.
เนื่องจากประเทศเหล่านี้ เห็นว่า..ในความผิดร้ายแรงบางอย่าง..เช่น ฆ่าคนตาย ทุจริตคอร์รัปชั่น ฟอกเงิน หรือข่มขืนเด็ก นั้น ไม่ควรมีอายุความ และไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานแค่ไหนก็ตาม..
.
พูดง่ายๆ คือ ถ้าหลบหนี.. ก็ต้องหนีกันให้ตลอดชีวิต แม้จะหนีไปต่างประเทศหลายปี ถ้ากลับมา ก็จะต้องถูกดำเนินคดี..เนื่องจากประเทศกลุ่มนี้ เชื่อว่า.. “คนทำผิด จะอ้างเวลาที่ผ่านไป เพื่อให้ตนรอดพ้นจากการรับโทษไม่ได้..” ทั้งสองความเชื่อนี้ มีข้อดีข้อเสียต่างกัน.. 
.
#กลุ่มแรก. เช่น ไทย ที่มีอายุความ …
#ข้อดี คือ.. คนทำผิดถูกติดตามจับกุมมาลงโทษภายในเวลาไม่นาน..แต่ #ข้อเสีย คือ ถ้าจับไม่ได้คนร้ายจะอ้างอายุความเพื่อหนีความยุติธรรมได้..
.
#กลุ่มที่สอง. เช่น สหรัฐอเมริกา ที่ไม่มีอายุความ..มีข้อดีคือ แม้ฟ้าถล่มทลาย เวลาเนิ่นนานแค่ไหน .. คนผิดต้องถูกลงโทษในที่สุด.. วิธีนี้เหมาะสมกับประเทศที่มีระบบสืบสวนสอบสวนที่จริงจัง คือ ไม่ต้องเร่ง ก็ทำเร็วอยู่แล้ว…
.
แต่มีข้อเสีย คือ..พยานหลักฐานอาจสูญหายไปตามกาลเวลา..และเจ้าหน้าที่ของรัฐอาจ abuse of power โดย #ไม่ติดตามตัวคนร้าย อย่างจริงจัง โดยอ้างว่า .. ไม่ต้องรีบ คดีไม่มีอายุความ..จนกระทั่งพยานสูญหายหมด จึงค่อยจับกุมฟ้องร้อง.. เพราะรู้อยู่แล้วว่า ที่สุดศาลต้องยกฟ้องเพราะขาดพยานหลักฐาน..
.
สำหรับประเทศไทย เราใช้ระบบกฎหมายที่มีอายุความแบบกลุ่มแรกครับ… แต่ช่วงหลังมานี่.. มีคนร้ายสำคัญ หลบหนีไปต่างประเทศ จนคดีขาดอายุความหลายคดี..
.
ทำให้เกิดกระแสสังคมที่ ไม่ต้องการให้มีอายุความ จะได้ตามจับได้..
และกระแสนั้น ทำให้มีการแก้ไขกฎหมาย ขยายอายุความในคดียาเสพติด… และไม่มีอายุความในขณะผู้ต้องหาคดีทุจริตหลบหนี..
.
ด้วยความเคารพ ผมเห็นด้วยว่า การแก้ไขปัญหาทุจริตโดยการแก้ไขเรื่องอายุความ เป็นเรื่องที่ดี.. แต่ก่อนจะแก้ไขกฎหมายอะไร อยากขอให้ทำความเข้าใจระบบกฎหมาย เจตนารมณ์ และข้อดีข้อเสียของการมีและไม่มีอายุความของประเทศอื่นๆก่อน..
.
แล้วพิจารณาระบบกระบวนการยุติธรรมของบ้านเรา ว่าเหมาะสมที่จะเอาแบบเขามาใช้หรือไม่.. ถ้าเอามาใช้ จะเกิดผลเสีย ที่ยอมรับได้ เพียงใด หรือไม่..
.
การใช้ระบบไม่มีอายุความ ย่อมเสี่ยงต่อพยานหลักฐานสูญหายไป.. โดยอ้างได้ว่า คดีไม่มีอายุความ จึงไม่มีใครต้องรับผิดชอบ…ถ้าต่อมาศาลพิพากษายกฟ้อง..สังคมจะยอมรับได้มั้ย..
.
ถ้าเรายึดกับระบบมีอายุความ แล้วสร้างระบบกำกับดูแล การติดตามจับกุมที่ชัดเจนตรวจสอบได้.. น่าจะดีกว่ามั้ย.. 
.
ฝาก #นักกฎหมายรุ่นใหม่ ช่วยกันตรองดู…มี #งานวิจัย เรื่องอายุความ หลายฉบับ ตั้งแต่ยังไม่มีการ #แก้ไขกฎหมายอายุความ มีทั้งที่คณะผู้ทำวิจัยเป็น #พนักงานอัยการ และ #ผู้พิพากษา.. ใครสนใจลองหาอ่านดูนะครับ..
………………………………………………………………………
ที่มา : ขอขอบคุณ ดร.ธีร์รัฐ ไชยอัคราวัชร์ ที่ถ่ายทอดความรู้ในเรื่องกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม และอนุญาตให้สำนักงานกิจการยุติธรรมได้เผยแพร่ให้ประชาชนได้ความรู้ต่อไปครับ
#บทความ#กฎหมาย#กฎหมายน่ารู้#ข่าววันนี้#ข่าวดัง#สื่อ#สำนักงานกิจการยุติธรรม#ชื่นใจคนไทยรู้กฎหมาย#รู้กฎหมายไว้ใช้กฎหมายเป็น