เราจะผลักดันเรื่อง “การคุมประพฤติ ภายหลังการพ้นโทษ” นี้ให้เกิดขึ้นในประเทศไทยได้อย่างไร?
รศ.ดร.ปกป้อง ศรีสนิท พูดถึง การคุมประพฤติหลังพ้นโทษ ประเทศไทยยังไม่มีบทบัญญัตินี้อย่างชัดเจน ปัจจุบัน การคุมประพฤติในประเทศไทย มีทั้งหมด 2 ขั้นตอน
1. ในกรณีความผิดเล็กน้อย จำคุกไม่เกิน 5 ปี ศาลเห็นว่าควรให้โอกาสเพื่อไม่ให้ติดคุก ศาลก็จะสั่งให้รอการลงโทษ โดยส่งไปอยู่ในการควบคุมดูและของพนักงานการคุมประพฤติ ตามกฎหมายอาญา
2. การคุมประพฤติระหว่างการลงโทษ ตามกฎหมายราชทัณฑ์ หมายถึง นักโทษที่ติดคุกมาระยะเวลาหนึ่ง เช่น ติดคุกมา 2 ใน 3 ของโทษจำคุก หากเห็นว่านักโทษ ควรได้รับโอกาสกลับคืนสู่สังคม ควรได้รับโอกาสกลับไปพัฒนาตัวเอง ได้ออกจากคุกก่อนกำหนด ก็จะต้องเข้าสู่กระบวนการพักโทษ เมื่อเข้าสู่กระบวนการพักโทษ ก็จะได้รับอิสรภาพ ปล่อยตัวสู่เรือนจำ แต่จะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของพนักงานคุมประพฤติในปัจจุบัน
กระบวนการพักโทษ 2 กระบวนการนี้ มีอยู่ในกฎหมายไทยในปัจจุบัน แต่สิ่งที่ประเทศยังขาด คือ หากผู้กระทำความผิดได้รับโทษจำคุก จนพ้นโทษแล้ว และไม่ได้เข้าสู่กระบวนการพักโทษ ได้รับการปล่อยตัวจากเรือนจำโดยไม่มีพันธะ ไม่มีหน้าที่ตามกฎหมายใดๆ เขาจะอยู่ที่ไหน จะกรำทำผิดซ้ำไหม? เรายังไม่มีกฎหมายที่จะไปใช้คุมประพฤติเหล่านี้ได้
ในต่างประเทศ คนที่พ้นโทษออกจากเรือนจำแล้ว ถ้ามีพฤติกรรมที่ก้าวร้าวรุนแรง เช่นเป็นผู้กรำทำผิดฐานขมขืนแล้วฆ่า,ข่มขืนกระทำชำเรา, หรือกระทำความผิดที่รุนแรงกับเด็ก ศาลจะมีคำพิพากษา จำคุก + การคุมประพฤติหลังพ้นโทษไปด้วย
ยกตัวอย่าง ประเทศฝรั่งเศส ความผิดที่มีลักษณะความรุนแรงทั้งหลาย ศาลพิพากษาจำคุก อาจจะกำหนดระยะเวลาให้คุมประพฤติใต้เงื่อนไขที่กฎหมายกำหนดและพนักงานคุมประพฤติก็จะติดตามดู ว่าหลังพ้นโทษไปแล้ว ภายในระยะเวลา 3 ปี 5 ปี คนที่พ้นโทษออกมาแล้ว ย้ายที่อยู่ เปลี่ยนที่ทำงาน หรือเคลื่อนย้ายไปที่ต่างๆ ต้องมีหน้าที่ต้องมารายงานตัวกับพนักงานคุมประพฤติ ติดตาม เฝ้าระวังการกระทำผิดซ้ำ นี่คือแนวคิดการคุมประพฤติ ภายหลังการพ้นโทษจากเรือนจำ
เราจะผลักดันเรื่อง “การคุมประพฤติ ภายหลังการพ้นโทษ” นี้ให้เกิดขึ้นในประเทศไทยได้อย่างไร?
- ต้องแก้กฎหมาย เพราะ ตอนนี้ กฎหมายไม่เปิดช่องให้ศาลสามารถพิพากษาและกำหนดเงื่อนไข เราต้องแก้ไขกฎหมาย ซึ่งต้องแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา
- กำหนดมาตรการการคุมประพฤติ หลังการพ้นโทษ ควรมีอะไรบ้าง? เช่น มาตรการการรายงานตัว อยู่ในความดูแลของพนักงานคุมประพฤติ เพื่อป้องกันการกระทำผิดซ้ำ หากฝ่าฝืนสามารถกลับมารับโทษซ้ำได้
#JSOC #การคุมประพฤติ