กฎหมายได้แบ่งการกระทำความผิดและบทลงโทษออกเป็นหลายระดับ โดยเฉพาะในกรณีของเจ้าหน้าที่รัฐที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการออกบัตรประชาชนปลอม จะได้รับโทษหนักที่สุด คือ จำคุก 3-15 ปี และปรับ 60,000-300,000 บาท

สำหรับประชาชนทั่วไปที่ปลอมบัตรประชาชนหรือใช้บัตรปลอม จะมีโทษจำคุก 1-10 ปี หรือปรับ 20,000-200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ในขณะที่การยินยอมให้ผู้อื่นนำบัตรประชาชนของตนไปใช้ แม้จะดูเหมือนเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ก็มีโทษจำคุก 3 เดือน ถึง 3 ปี และปรับ 5,000-60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

กรณีของผู้ที่ไม่มีสัญชาติไทยแต่ใช้หลักฐานเท็จเพื่อขอมีบัตรประชาชน จะมีโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และหากมีการใช้หลักฐานเท็จในการขอมีบัตรประชาชน จะมีโทษจำคุก 1-5 ปี หรือปรับ 20,000-100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

บทลงโทษที่รุนแรงเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความจริงจังของภาครัฐในการป้องกันการปลอมแปลงเอกสารสำคัญ โดยเฉพาะบัตรประจำตัวประชาชนซึ่งเป็นเอกสารที่ใช้ยืนยันตัวตนในการทำธุรกรรมต่างๆ การกำหนดบทลงโทษที่แตกต่างกันตามระดับความรุนแรงของการกระทำผิด แสดงให้เห็นถึงความพยายามในการรักษาความน่าเชื่อถือของระบบการพิสูจน์และยืนยันตัวตนของประเทศ

ประชาชนทุกคนจึงควรตระหนักถึงความสำคัญของบัตรประจำตัวประชาชน และหลีกเลี่ยงการกระทำใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับการปลอมแปลงหรือใช้บัตรประชาชนในทางที่ผิด เพื่อป้องกันตนเองจากการกระทำผิดกฎหมายและบทลงโทษที่รุนแรง