พฤติกรรมหรือการกระทำที่อาจเข้าข่ายหมิ่นประมาท ได้แก่
- ใส่ความ คือ การแสดงข้อความที่เป็นการกล่าวอ้างหรือยืนยันข้อเท็จจริงหรือแสดงความเห็นถึงผู้อื่น ซึ่งไม่สำคัญว่าเป็นเรื่องจริงหรือเท็จ เช่น พูด พิมพ์ เขียน วิธีอื่นที่ทำให้เข้าใจได้ *ถ้ากล่าวถึงเหตุการณ์ในอนาคตที่ยังไม่เกิดขึ้น หรือเป็นข้อเท็จจริงที่เป็นไปไม่ได้ เช่น ด่าว่าเป็นสัตว์ ซึ่งคนไม่มีทางกลายเป็นสัตว์ได้ ไม่เป็นการใส่ความ
- ผู้อื่น คือ ผู้เสียหายที่ถูกด่าและต้องระบุชัดเจนว่าเป็นใคร
- ต่อบุคคลที่สาม คือ ผู้ที่รับฟัง/ทราบเรื่องการใส่ความ
** น่าจะทำให้คนนั้น เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น ถูกเกลียดชัง คือ ให้ดูว่าความรู้สึกของบุคคลทั่วไปเมื่อถูกด่าเช่นเดียวกันจะเป็นอย่างไรประกอบด้วย**
ความผิดฐานมหมิ่นประมาท (มาตรา 326) การใส่ความผู้อื่นต่อบุคลที่สาม โดยน่าจะทำให้ผู้อื่นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง โทษ : จำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ความผิดฐานมหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา (มาตรา 328) การใส่ความผู้อื่นต่อบุคลที่สาม โดยน่าจะทำให้ผู้อื่นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ซึ่งกระทำการโฆษณาด้วยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายสี ภาพยนต์ ภาพหรือตัวอักษรที่ทำให้ปรากฎ แผ่นเสียง หรือสิ่งบันทึกเสียง บันทึกภาพหรือบันทึกอักษร โดยกระจายเสียง หรือกระจายภาพ หรือการป่าวประกาศด้วยวิธีอื่น โทษ : จำคุกไม่เกิน 2 ปี และปรับไม่เกิน 200,000 บาท
โพสต์ด่าเรื่องไหน เสี่ยงผิดหมิ่นประมาท
- ความประพฤติชั่วหรือทุจริต เช่น รับสินบน, เป็นคนขายชาติ
- ความประพฤติเสื่อมเสียในทางประเวณี เช่น บ้ากาม, เป็นกะหรี่, ขายตัว, เป็นเมียน้อย
- หน้าที่การงาน เช่น ข้าราชการทุจริตโกงกินงบประมาณ, ใช้อำนาจในทางที่ผิด
- ฐานะทางการเงิน เช่น ออกเช็คแล้วเช็คเด้ง ไม่มีเงินใช้หนี้, ประจานลูกหนี้, ทวงถามหนี้ลูกหนี้ผ่านทาง facebook instagram tiktok
โพสต์ด่า แต่ไม่ได้เอ่ยชื่อ เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทหรือไม่
- การหมิ่นประมาทต้องระบุชัดเจนว่าหมายถึงคนใดคนหนึ่งโดยเฉพาะหรืออ่านแล้วได้ความว่าหมายถึงใคร
- แม้ไม่เอ่ยชื่อ แต่มีตัวอักษรย่อ คำ หรือภาพที่ทำให้คนทั่วไป สามารถเข้าใจได้ว่าที่โพสต์หมายถึงใคร
ผิด (มาตรา 328) ถ้ารู้ว่าเป็นการด่าใคร แต่ถ้าไถ้าไม่รู้ว่าหมายถึงใคร ไม่ผิด
ตัวอย่าง การกระทำที่เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท
1. มีความผิดฐานหมิ่นประมาท (มาตรา 326) เพราะประชาชนทั่วไปไม่สามารถเข้าถึงข้อความได้ (ไม่เป็นการโฆษณา)
- โพสต์ด่าใน Facebook ส่วนตัว ไม่ได้ตั้งค่าแบบสาธารณะ
- โพสต์ด่าในกลุ่ม LINE หรือกลุ่ม Facebook แบบส่วนตัว
2. มีความผิดฐานหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา (มาตรา 328) เพราะประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึงข้อความได้
- โพสต์ด่าลงใน Facebook ส่วนตัวที่ตั้งค่าแบบสาธารณะ หรือ Pages Facebook หรือ YouTube หรือแอพพลิเคชันอื่นๆ
ตัวอย่าง การกระทำที่ไม่เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท
- ส่งข้อความลงในแอปพลิเคชัน LINE กลุ่ม มีลักษณะเป็นเพียงการแจ้งข่าวไปยัง เฉพาะกลุ่มบุคคล ที่อยู่ในกลุ่มไลน์เท่านั้น ไม่ถือเป็นการกระจายข่าวไปสู่สาธารณชนหรือประชาชนทั่วไป
- โพสต์ข้อความหรือวิพากษ์วิจารณ์โดยสุจริต ภายใต้กฎหมายหรือสิทธิและเสรีภาพที่รัฐธรรมนูญรับรองไว้สามารถทำได้โดยชอบด้วยกฎหมาย
ที่มา : ประมวลกฎหมายอาญา (มาตรา 326, 328)