ค้นหา

เมื่อพยาน…ถูกเปลื้องผ้าต่อหน้า..สื่อ #ใครฆ่าหนู..? (ตอน 1)

#ใครฆ่าหนู..? (ตอน 1) ข่าวดังตอนนี้ คงหนีไม่พ้นเรื่อง ด.ญ. คนหนึ่ง อายุเพียง 3 ขวบที่หายออกไปจากบ้าน.. ต่อมาพบเป็นศพอยู่บนภูเขาสูงห่างจากบ้านขึ้นไปราว 3 กิโลเมตร.. ตอนแรก ผมก็สนใจนะครับว่า เรื่องราวเป็นอย่างไร… ก็เลยติดตามดูข่าวทางสื่อมวลชนต่างๆ…

#ข้อเท็จจริง ในฐานะสื่อที่ควรนำเสนอโดยไม่ชี้นำสังคม.. คือ ข้อเท็จจริงดิบๆ ที่ไม่ต้องวิเคราะห์… เพราะประชาชนที่ติดตามข่าวคงวิเคราะห์ ติชมตามปกติวิสัยได้เอง….แต่สื่อ ก็ติดตามนำเสนอข่าวนี้ทุกวันติดต่อกันนานนับเดือน… จนไม่มีข้อมูลดิบอะไรจะนำเสนออีกแล้ว…

#สื่อ บางช่องก็เลย เริ่มวิเคราะห์ข้อเท็จจริงในคดีเสียเอง.. ไม่ก็หาข้อมูลที่อาจจะชี้นำผลของคดีล่วงหน้า.. ทั้งที่ ความจริงแล้ว.. ควรปล่อยให้เป็นบทบาทของพนักงานสอบสวนในการรวบรวม #พยานหลักฐาน

• หากสื่อต้องการช่วยเหลือ #พนักงานสอบสวน ก็ควรแจ้งข้อมูลที่เกี่ยวกับพยานหลักฐานให้พนักงานสอบสวนทราบ.. ไม่ใช่มาเปิดเผยต่อสาธารณะ.. ในต่างประเทศ ข้อมูลคดีที่สื่อนำเสนอเป็นข่าว จะต้องเป็นข้อมูลที่ได้มาโดยเปิดเผยจากพนักงานสอบสวนเท่านั้น..

• แต่ทุกวันนี้.. สื่อรวบรวมพยานหลักฐาน.. ไปตรวจที่เกิดเหตุ… ไปสอบถามพยานเอาเอง… ไปสอบถาม ซักไซ้ #พยาน ไม่ว่าจะเกี่ยวหรือไม่เกี่ยวกับคดี… ใช้ #คำถามนำ บ้าง… ใช้ #คำถามชี้แนะ บ้าง… ใช้ #คำถามปลายเปิด บ้าง ปลายปิดบ้าง…ยิ่งกว่าทนายความซักค้านพยานในศาลเสียอีก…

• ถามเขาจน บางครั้ง.. ราวกับว่า ผู้ถูกถามไม่มีสิทธิในความเป็นส่วนตัว.. • ถามจน บางครั้ง ผู้ถูกถามรู้สึกว่า ตนเองตกเป็นจำเลยไปก่อนที่จะถูกตำรวจแจ้งข้อหาเสียอีก…

• ถามจน บางครั้ง เหมือนเป็นการขุดคุ้ยเรื่องส่วนตัวของพยานออกมาตีแผ่ให้สังคมรับรู้…

• ราวกับ #พยานถูกเปลื้องผ้าต่อหน้าสื่อ ทั้งที่เรื่องนั้นอาจไม่เกี่ยวกับคดีเลยและเป็นเรื่องส่วนตัวเขาล้วนๆ..

• บางที ก็ถามจน พยานสับสน หวาดระแวงกันเอง.. ถามจนทำให้สังคมเกิดสงสัยใครต่อใคร มั่วไปหมด.. ซึ่งเสี่ยงต่อการทำให้ผู้บริสุทธิ์ตกเป็นแพะอย่างยิ่ง…แม้ตำรวจจะไม่สนใจข้อมูลส่วนนี้.. แต่สังคมสนใจมากก..

• ทำให้คนที่สื่อชี้นำให้สงสัยตกเป็น #จำเลยสังคม ถูก #ดูหมิ่นเกลียดชัง ไปได้ภายในข้ามคืนเดียว…และบางที ก็ถามจน.. ครอบครัวเขาแตกแยก.. จนญาติพี่น้อง คนในหมู่บ้านทะเลาะเบาะแว้งกันจนขาดความสงบสุขไปในบัดดล…

• ใครจะเป็นอย่างไร ก็ไม่ทราบนะ… แต่สื่อก็ทำหน้าที่แบบตรงไปตรงมา และไร้ซึ่งชีวิตจิตใจ… เพราะต้องทำหน้าที่เสาะหาข้อมูลมาให้มากที่สุด… ส่วนผลกระทบจะเป็นอย่างไรนั้น ไม่ใช่หน้าที่… ไม่ต้องรับรู้ ขอเพียงได้ข้อมูลมาทำข่าวแข่งกันทุกวันๆก็พอ.. แม้จะมี #กฎหมายเรื่องละเมิดอำนาจศาล บังคับห้ามสื่อลงข่าวชี้นำศาล… ชี้นำพยาน… หรือชี้นำประชาชนในคดีที่ได้ฟ้องศาลแล้ว… และที่ผ่านมา สื่อก็ทราบดี จึงมักจะยุติการทำข่าวแบบชี้นำทันทีที่มีการฟ้องคดี… ซึ่งผมก็ดีใจนะที่ #สื่อมวลชนมีความรู้ด้านกฎหมาย ด้วย…

• แต่การชี้นำผลคดีล่วงหน้าก่อนมี #การฟ้องคดี ทั้งที่รู้ว่า อย่างไรเสีย เรื่องนี้ต่อไป ก็ต้องเป็นคดีขึ้นสู่ศาลแน่ๆ.. มันก็คือการชี้นำสังคมก่อนศาลมีคำพิพากษานั่นเอง.. คู่ความ.. พยาน.. และผู้พิพากษา ที่ติดตามข่าว ก็อาจถูกอิทธิพลสื่อครอบงำ ชี้นำให้เชื่อในข้อเท็จจริงไปตั้งแต่ยังไม่เริ่มสืบพยาน..

#นักกฎหมายสายตัวบท… อาจบอกว่า… สื่อทำได้ ไม่ผิดกฎหมาย… เพราะกฎหมายเขียนไว้ว่า “สื่อที่ชี้นำคดีที่อยู่ในระหว่างพิจารณาเท่านั้น” ที่เป็นความผิดฐานละเมิดอำนาจศาล.. ในเมื่อยังไม่มีคดีขึ้นสู่ศาล เพราะอัยการยังไม่ฟ้อง.. “สื่อก็ไม่มีความผิดที่ไปชี้นำสังคม..”

• แต่นักกฎหมายสายที่เชื่อมั่นว่า ความยุติธรรมสำคัญกว่าตัวบทนั้น เขาบอกว่า.. “เจตนารมย์ของกฎหมายนั้น ไม่ต้องการให้ใครมีอิทธิพลเหนือความคิดเห็นของศาลและของพยานที่จะมาเบิกความ.. เพราะอาจเป็นการแทรกแซงให้เกิดอคติ ทำให้เสียความเป็นธรรมได้…

• ดังนั้น #การชี้นำ ไม่ว่า #ก่อนฟ้อง หรือ #ระหว่างพิจารณาคดี ก็เป็นความผิดฐานละเมิดอำนาจศาลได้เช่นเดียวกัน” จำได้ว่า เมื่อสักเกือบ 10 ปีก่อน ผมเคยไปบรรยายกฎหมายเรื่อง #สิทธิของเหยื่อ ให้สื่อมวลชนฟัง น่าจะเป็นที่ #สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์ แห่งประเทศไทย.. ได้พูดคุยกับ #สื่อมวลชน หลายคน ทำให้ทราบว่า.. สื่อมวลชนส่วนใหญ่นั้น ไม่รู้กฎหมายและขั้นตอนดำเนินคดี..

• นับเป็นเรื่องที่น่ายินดี ที่ผู้จัดงานให้ความสำคัญ จัดเวทีให้ความรู้ด้านกฎหมายแก่สื่อมวลชน.. ผมเห็นว่า.. สื่อมวลชลนั้น มีหน้าที่ #นำเสนอข่าว และมีความสามารถที่จะชี้นำสังคมไปในทางที่ดีได้.. หากสื่อมีความรู้กฎหมาย.. นอกจากสื่อจะไม่ทำผิดกฎหมายแล้ว.. สื่อยังจะ #ถ่ายทอดความรู้กฎหมาย ที่ถูกต้องให้แก่สังคมได้ด้วย..

• ถ้าสื่อมีความรู้กฎหมายพื้นฐานที่ประชาชนควรรู้… น่าจะมีประโยชน์ต่อสังคมอย่างมหาศาลนะครับ.. ฝากผู้เกี่ยวข้องไว้ด้วย..

• คราวต่อไป ตอน 2 ของเรื่อง #ใครฆ่าหนู.. ? จะนำเสนอว่า มี “กฎหมายอะไรที่เกี่ยวข้องกับการทำหน้าที่ของสื่อ” ในเรื่องนี้บ้าง…

ที่มา : ขอขอบคุณ ดร.ธีร์รัฐ ไชยอัคราวัชร์ ที่ถ่ายทอดความรู้ในเรื่องกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม และอนุญาตให้สำนักงานกิจการยุติธรรมได้เผยแพร่ให้ประชาชนได้ความรู้ต่อไปครับ#บทความ#กฎหมาย#กฎหมายน่ารู้#พยานหลักฐาน#น้องชมพู่ #ข่าววันนี้ #ข่าวดัง #สื่อ #ข่าวน้องชมพู่ #สถานีโทรทัศน์ #กสทช #คดีน้องชมพ่ #คดีอาญา #saveลุงพล #สำนักงานกิจการยุติธรรม #ชื่นใจคนไทยรู้กฎหมาย #รู้กฎหมายไว้ใช้กฎหมายเป็น